วัดศรีสุมังค์วนาราม ชาวท้องถิ่นมักเรียกชื่อวัดสั้นๆ ว่า “วัดศรีสุมังค์” ตั้งอยู่เลขที่ 26 หมู่ที่ 1 ตำบลศรีบุญเรือง อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร มีเนื้อที่ 5 ไร่ 1 งาน กับอีก 25 ตารางวา ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2329 ในรัชสมัยพระยาจันทรศรีสุราชอุปราชามันกธาตุราช หรือเจ้าจันทกินรี ซึ่งเป็นเจ้าเมืองคนแรกของมุกดาหาร วัดศรีสุมังค์วนารามได้รับวิสุงคามสีมาเมื่อปี พ.ศ. 2413 เป็นวัดราษฎร์ สังกัดคณะสงฆ์นิกายมหานิกาย ถือเป็นวัดแรกๆ ในสมัยพระจันทรสุริยวงษ์ครั้นได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าเมืองมุกดาหาร โดยมีเจ้าอาวาสพระครูสีเป็นเจ้าอาวาสรูปแรก และมีพระครูสุทธิภักรคุณ เป็นเจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน
ภายในวัดศรีสุมังค์วนาราม มีจุดเด่นเป็นวิหารเก่าและพระธาตุพนมองค์จำลอง มาจากวัดพระธาตุพนม จังหวัดนครพนม บริเวณวิหารมีจารึกไว้บนหน้าบันว่า “วัดศรีสุมังค์สร้างปี พ.ศ. 2473” ตัววิหารเป็นรูปแบบสถาปัตยกรรมที่ได้รับอิทธิพลมาจากตึกสไตล์ยุโรป เช่น บริเวณส่วนโค้งประตู บริเวณราวบันได และบริเวณช่องระบาย เป็นต้น รูปแบบวิหารสร้างเป็นวิหารทึบ มีทางเข้า-ออกทางเดียวกัน มีฐานต่ำ ส่วนของระเบียงมุขหน้าทำเป็นช่องระบายอากาศ ก่ออิฐถือปูน หลังคาสองชั้นมุงด้วยกระเบื้อง ตัวลำยองแกะเป็นรูปพญานาค ด้านหน้ามีมุขที่ติดกับตัววิหารแบ่งเป็นสามช่อง มุมบนโค้ง ช่องกลางใหญ่เชื่อมไปยังประตู ราวบันไดปั้นเป็นพญานาคเจ็ดเศียร แลเห็นได้ชัดว่าเป็นการปั้นขึ้นมาใหม่ในยุคหลัง ด้านหน้ามีหน้าต่างมุมโค้งสามช่อง บานหน้าต่างทำด้วยไม้แกะสลัก สันนิษฐานว่าเป็นฝีมือช่างพื้นบ้านผสมผสานกับช่างญวน ภายในวิหารประดิษฐานพระพุทธรูปปางนาคปรก มีพุทธลักษณะศิลปะแบบลาว
นอกจากนี้ยังมีวิหารสร้างใหม่ เป็นวิหารที่มีลักษณะโปร่ง ไม่มีประตูและกำแพงด้านหน้า ทำให้มองเห็นองค์พระที่มีขนาดใหญ่ประดิษฐานอยู่ภายในวิหารได้อย่างชัดเจนตั้งแต่ย่างเท้าก้าวเข้าวัด ส่วนผนังด้านข้างซ้าย-ขวาของวิหารเปิดโล่งหลังนี้เป็นกระจกใสหลายบานเรียงต่อกัน กระจกแต่ละบานมีอิสระต่อกันสามารถเปิดได้ปิดได้ตามอัธยาศัยของผู้ดูแลวัด วิหารเปิดโล่งแบบนี้มีความปลอดภัยจากกลุ่มพุทธโจรหรือพวกกลุ่มมิจฉาชีพ เนื่องจากมีการติดต่อกล้องวงจรปิด เพื่อป้องกันการโจรกรรมอย่างรัดกุม สมัยนี้กล่องบริจาค ตู้เก็บทาน หรือพระพุทธรูป พวกมารศาสนาเอาหมด ทางวัดป้องกันเอาไว้แล้วเรียบร้อย แม้แต่ในวิหารทึบปิดทุกทางก็ต้องป้องกันเอาไว้ด้วยเช่นกัน สมัยนี้โลกอยู่ยาก เงินพระเงินเจ้ายังไม่เว้นเลย
